Uw recht op bedenktijd en bescherming bij aankopen buiten de winkel
Wanneer u als consument een aankoop doet buiten de traditionele winkelomgeving met een professionele partij die handelt in uitoefening van zijn beroep of bedrijf, biedt de wet u bescherming in de vorm van een herroepingsrecht. Dit recht, ook wel bedenktijd genoemd, is vastgelegd in artikel 6:230o van het Burgerlijk Wetboek en geeft consumenten de mogelijkheid om binnen 14 kalenderdagen een overeenkomst te ontbinden zonder opgave van redenen. Dit geldt met name voor aankopen die op afstand zijn gesloten, zoals online aankopen, telefonische verkoop en verkoop buiten een reguliere verkoopruimte.
Het fundament van het herroepingsrecht is dat de consument de tijd en ruimte krijgt om een aankoopbeslissing te heroverwegen zonder direct gebonden te zijn aan een impulsieve keuze. Dit is vooral van belang bij situaties waarin men niet fysiek in aanraking komt met het product of waarin de koopbeslissing onder invloed van verkoopdruk tot stand komt. Denk aan overeenkomsten gesloten tijdens een verkoopdemonstratie of aan de deur.
Hoe lang is de bedenktijd en wanneer gaat deze in?
De bedenktijd vangt aan op het moment dat een product wordt geleverd of, bij diensten, vanaf de dag waarop de overeenkomst is gesloten. Gedurende deze periode kan de consument zonder enige motivering de overeenkomst annuleren. Ook afgeprijsde of tweedehands producten vallen onder deze regeling, zolang de aankoop via een van de eerdergenoemde kanalen is gesloten.
Voor verkopers geldt een informatieplicht. Zij moeten consumenten vooraf duidelijk informeren over het bestaan van het herroepingsrecht, de wijze waarop hiervan gebruik kan worden gemaakt en de eventuele uitzonderingen. Gebeurt dit niet, dan kan de bedenktijd zelfs met een jaar worden verlengd. Dit betekent dat de consument tot 12 maanden na de oorspronkelijke bedenktijd alsnog de mogelijkheid heeft om de aankoop te herroepen. Zodra de verkoper alsnog aan de informatieplicht voldoet, gaat de reguliere termijn van 14 dagen alsnog in.
Uitzonderingen: Wanneer geldt het herroepingsrecht niet?
Niet alle aankopen vallen onder de bescherming van het herroepingsrecht. Er zijn uitzonderingen waarin de bedenktijd niet van toepassing is, bijvoorbeeld bij op maat gemaakte producten, hygiënische artikelen waarvan de verzegeling is verbroken en producten die snel bederven. Ook bepaalde diensten, zoals spoedreparaties of het inhuren van een artiest voor een specifieke datum, zijn uitgesloten.
Daarnaast zijn er gevallen waarin het herroepingsrecht geheel ontbreekt, zonder dat de verkoper dit expliciet hoeft te vermelden. Een bekend voorbeeld hiervan is een aankoop die ter plaatse op een markt of beurs wordt gedaan. Evenmin heeft men recht op bedenktijd bij de aanschaf van een woning of deelname aan een loterij.
Wat gebeurt er na herroeping? Terugbetaling en voorwaarden
Wanneer een consument binnen de gestelde termijn gebruik maakt van het herroepingsrecht, dient de verkoper het volledige aankoopbedrag, inclusief eventuele verzendkosten, terug te betalen. Wel mag de verkoper een waardevermindering in rekening brengen als het product meer is gebruikt dan nodig is om het te beoordelen. Dit voorkomt misbruik van de regeling en waarborgt een redelijke balans tussen consumentenbescherming en ondernemersbelangen.
Bij digitale producten, zoals e-books en software, ligt de situatie iets genuanceerder. De wetgever heeft bepaald dat consumenten in beginsel ook hier een bedenktijd hebben, tenzij zij uitdrukkelijk instemmen met directe levering en erkennen dat hiermee het herroepingsrecht vervalt. Verkopers dienen dit duidelijk aan te geven en kunnen niet achteraf een beroep doen op een fictieve instemming.
Conclusie: Bescherming voor consumenten, verplichtingen voor verkopers
Het herroepingsrecht vormt een essentieel onderdeel van het consumentenrecht en biedt belangrijke waarborgen tegen overhaaste of ongewenste aankopen. Voor consumenten is het van belang om hun rechten te kennen en hier correct gebruik van te maken. Voor ondernemers is het cruciaal om de informatieplicht serieus te nemen en zorgvuldig om te gaan met de afhandeling van retourzendingen en terugbetalingen.
Heeft u vragen over het herroepingsrecht of wenst u rechtsbijstand te krijgen met betrekking tot een consumentenovereenkomst? Neem dan contact op met een van onze advocaten voor advies of juridische bijstand via 046 – 420 56 60 of info@kampsvanbaar.nl.
